Planned and carried by the Turkish State in 1915–1916 after many years of persecutions and mass killings, the Armenian genocide resulted in the disappearance of Armenians from the better part of their territory. This singular and tragic outcome, in addition to the countless deaths, the abductions, the forced conversions, the loss of civil and political rights and the sentencing of survivors to exile, the confiscation of national and private assets, the ongoing destruction of testimony to a two-thousand-year-old civilization and the systematic erasure of a historical geography, has done immeasurable harm to the Armenian people. And the subsequent denial of justice to Armenians, the negationist campaigns and the suffering engendered by the passage of time only make matters worse.
Fully aware that no reparation could compensate for such a crime but equally aware that its reparation, on whatever basis, is all the more necessary in virtue of a natural law, we reiterate by the present declaration the demand for reparation addressed by the Collectif 2015: Reparation and the International Union of Land and Culture Organizations to Turkey, in particular the demand that all national assets and other confiscated Armenian monuments – churches, cemeteries, monasteries, hospitals and schools – together with their dependencies be returned, according to the forms and methods retained. Nothing other than the tacit approval of the crimes committed or the legitimization of benefits gained through violence alone could oppose this significant gesture of reparation which, of necessity, will be addressed also to those who, in a world enamored of progress, place a high value on the cultural heritage of human societies in all its diversity and its universality.
Despite the willful intolerance and exclusion, the temptations to justify or deny, we believe that intelligence and reason, because they exist in Turkey as elsewhere, will ultimately triumph. It is because of this conviction that we are inviting the Turkish authorities to return to the Armenian nation the confiscated assets, and to compensate the parties concerned; to at the same time undertake to ensure the rehabilitation of these assets, their renovation, their restoration or, if need be, their reconstruction, devoting to this a budget open to contributions from the international community; and in so doing to fulfill a needlessly neglected and long-overdue duty of justice and fraternity. Lastly, we call on those concerned by the rescue and the future of such a heritage to firmly associate themselves with this call to action.
The signatories of the April 7th call to action.
Sign the declaration
ՅԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ԿՈՉ
2016, ԱՊՐԻԼ 7
Երկար տարիներու հալածանքներէ եւ զանգուածային ջարդերէ յետոյ, ծրագրուած եւ 1915-1916-ին գործադրուած Հայոց ցեղասպանութիւնը, Հայոց իրենց երկրի մեծագոյն մասէն անհետացումը պատճառեց։ Այս ծայրագոյն հետեւանքը, նոյնքան եզակի որքան եղեռական, մեռեալներու, առեւանգումներու եւ բռնի կրօնափոխութիւններու անհաշիւ քանակին աւելցած, աւելցած՝ քաղաքական եւ քաղաքացիական իրաւունքներու կորուստին եւ վերապրողներու պանդխտութեան դատապարտուելուն, նմանապէս՝ ազգային եւ սեփական կալուածներու գրաւման, երկհազարամեայ քաղաքակրթութեան մը վկայութիւններու դեռ շարունակուող քանդումին եւ պատմութենէն ժառանգ եկած աշխարհագրութեան մը կանոնաւոր ջնջումին, անհամեմատելի վնաս մը հասցուցած է հայ ժողովուրդին։ Հայոց դէմ ուղղուած ժխտողական յարձակումները, արդար դատաստանի մը զլացումը, ժամանակի պատճառած տառապանքը, անկէ ի վեր կը սաստկացնեն զայն։
Գիտակցելով թէ ոչ մէկ հատուցում կրնայ այդքան մեծ ոճիր մը հակակշռել, բայց գիտակցելով նաեւ թէ անոր հատուցումը, ինչ հիմք ալ ստանայ ան, առաւել եւս անհրաժեշտ կը դառնայ, բնական իրակունքի թելադրանքով իսկ ներկայ յայտարարութեամբ կը կրկնենք “2015 Հատուցում համախմբութեան” եւ Երկիր եւ Մշակոյթ համազգային կազմակերպութեան Թուրքիոյ ներկայացուցած հատուցման պահանջը. այն է վերադարձը գրաւուած բոլոր հայ ազգային կալուածներուն եւ յուշարձաններուն՝ վանքերուն, եկեղեցիներուն, գերեզմանոցներուն, հիւանդանոցներուն, դպրոցներուն եւ անոնց պատկանող սեփականութիւններուն, նշուած ձեւերով եւ միջոցներով։ Բացի գործուած յանձանքին ծածկաբար տրուելիք հաւանութենէն կամ լոկ բրտութեամբ ձեռք բերուած շահ մը իրաւացի նկատելէն, ոչինչ կրնայ հակառակիլ հատուցման այս յատկանշական արարքին, որ անհրաժեշտօրէն կ՚ուղղուի նաեւ բոլոր անոնց՝ որոնք, յառաջդիմութեան ձգտող աշխարհի մը մէջ, լիովին կ՚արժեւորեն մարդկային ընկերութիւններու մշակութային ժառանգը, ընկալուած իր բազմազանութեամբ եւ իր համամարդկային նկարագրով։
Խտրական եւ անհանդուրժողական կեցուածքներէն անդին, արդարացման կամ ժխտողականութեան փորձութիւններէն անդին, կը հաւատանք որ պիտի յաղթեն միտքն ու բանականութիւնը, որովհետեւ անոնք իրենց տեղն ունին Թուրքիոյ մէջ, ինչպէս այլուր։ Այս համոզումով է որ կ՚ակնկալենք Թուրքիոյ իշանութիւններէն՝
• որ վերադարձնեն Հայ Ազգին իրմէ յափշտակուած կալուածները, ասոր համար փոխ հատուցում ապահովելով առընչուած երրորդ անձերուն.
• որ յանձն առնեն միաժամանակ այդ ստացուածքները վերարժեւորել, նորոգել, վերականգնել կամ, ի հարկին, վերաշինել, այս գործին յատկացնելով միջազգային նպաստներու բաց՝ յատուկ սնտուկ մը.
• որ այսպիսով կատարեն շատ երկար ատեն եւ ի զուր յետաձգուած արդարութեան եւ եղբայրակցութեան պարտականութիւն մը։
Վերջապէս կոչ կ՚ուղղենք բոլոր անոնց որ կը մտահոգուին նման ժառանգի մը փրկութեան եւ ապագային համար, որպէս զի անվեհեր յարակցին ներկայ կոչին։
Կոչը Ստորագրողներ
L’Union Internationale des Organisations
Terre et Culture
et
Le Collectif 2015 : Réparation
Guerres, génocides, crimes contre l’humanité : la question des Réparations
Colloque du 7 avril 2016 à l’Assemblée nationale